مقالات

شما می توانید در این صفحه مطالبی پیرامون تجهیزات اپتیکی و لنز بیابید

میکروسکوپ

دستگاه میکروسکوپ از تجهیزات پیشرفته‌ی آزمایشگاهی به حساب می‌آید که از آن برای بزرگنمایی اشیاء بسیار ریز استفاده می‌شود و به پژوهشگر این امکان را می‌دهد که از یک نمای بسیار نزدیک، ساختارهای بسیار ریز نمونه را مورد مشاهده، تحلیل و تفسیر قرار دهد. بسیاری از شما همکاران عزیز برای تجهیز و یا توسعه‌ی آزمایشگاه‌های تحقیقاتی خود نیاز به آشنایی با انواع میکروسکوپ و اجزای میکروسکوپ، و نحوه‌ کار با میکروسکوپ دارید. بنابراین فروشگاه اینترنتی اپتومکاترونیک این مقاله را به انواع میکروسکوپ دیجیتال، و انواع میکروسکوپ الکترونی اختصاص داده است تا در آستانه‌ی خرید میکروسکوپ بتوانید به یک درک کامل و تخصصی از این دستگاه پیشرفته‌ی آزمایشگاهی دست پیدا کنید. ما ابتدا به این پرسش ساده می‌پردازیم که “میکروسکوپ چیست؟”

میکروسکوپ چیست؟

دستگاه میکروسکوپ یا ریزسنج، یک وسیله‌ی آزمایشگاهی پیشرفته است که با مکانیزم‌های مختلف اعم از اپتیکی، الکترونی و یا عوامل ثانویه از قبیل پراش، نیروهای مختلف مغناطیسی، الکتریکی و …، یون‌ها و مکانیزم‌های دیگر اقدام به بزرگنمایی و حتی آنالیز موضعی مواد و میکرواُرگانیسم‌ها می‌کند. واژه‌ی میکروسکوپ تلفیقی از واژه یونانی “میکروسکوپیوم” و “اسکوپین” است که به معنی دیدن اجسام ریز می‌باشد.

میکروسکوپ‌ آزمایشگاهی نوری

در میکروسکوپ‌های نوری، نخستین نسل از میکروسکوپ‌ها بودند که امروزه در گروه‌های دانشجویی و در فعالیت‌های پژوهشی رایج که نیاز به بزرگنمایی‌های بالا ندارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند. نسل بعد از میکروسکوپ‌های نوری، میکروسکوپ‌های الکترونی بودند که دارای بزرگنمایی‌های بسیار بالاتر و امکان انجام آنالیزهای شیمیایی موضعی و مطالعات ساختاری و مینرالی می‌باشند.

معمولاً میکروسکوپ‌های نوری ساده می‌توانند نمونه‌های آزمایشگاهی را تا حدود ۳۰۰ برابر بزرگ‌تر نشان دهند. البته در برخی از میکروسکوپ‌های نوری پیشرفته، امکان بزرگنمایی 1000 برابری نیز وجود دارد. این میکروسکوپ‌ها قادر به بررسی ابعاد کم‌تر از یک میکرون هستند. مهم‌ترین کارآیی میکروسکوپ‌های نوری پیشرفته، امکان بررسی ساختارهای ریز زنده، اندامک‌ها و اجزای مختلف باکتری‌ها می‌باشد. معمولاً کار کردن با میکروسکوپ‌های نوری، از پیچیدگی چندانی برخوردار نیست و هزینه‌ی تعمیرات و نگهداری آنها در مقایسه با میکروسکوپ‌های فوق پیشرفته‌ی الکترونی بسیار کم‌تر است.

اجزای میکروسکوپ آزمایشگاهی نوری

اجزای اپتیکی: شامل بخش‌های نوری میکروسکوپ که عبارتند از: منبع نور، فیلترها و کندانسور.
منبع نور میکروسکوپ نوری از یک سری آینه‌های مقعر برای اصلاح نور و متمرکز کردن آن بر روی اجسام استفاده می‌کند. میکروسکوپ‌های نوری امروزی از لامپ‌های LED برای تاباندن نور به سطح نمونه استفاده می‌کنند.
کندانسور: اقدام به جمع آوری پرتوهای حاصل از منابع نور می‌کند و آنها را به طور مساوی بر روی جسم متمرکز می‌کند. به عبارت بهتر، کندانسور تمامی قسمت‌های شیء مورد بررسی را به یک اندازه روشن می‌کند. تمامی پرتوهای خروجی از کندانسور به صورت موازی به سطح نمونه می‌تابند. کندانسور دارای دیافراگم نیز هست که وظیفه‌ی آن تنظیم کردن شدت نور تابیده شده به سطح نمونه می‌باشد.
پایه میکروسکوپ: پایه‌ی میکروسکوپ به همان لوله‌ای گفته می شود که عدسی‌ها (عدسی چشمی و شیئی میکروسکوپ) در آن قرار دارند. هر یک از این عدسی‌ها دارای بزرگنمایی خاص خود هستند.
عدسی شیئی (Objective Lenses): عدسی شیئی از چند عدسی مختلف تشکیل شده که وظیفه‌ی تشکیل تصویر از روی نمونه را بر عهده دارند. عدسی‌های شیئی نزدیک‌ترین عدسی‌ها به سطح نمونه هستند.
عدسی چشمی (Ocular Lens): معمولاً عدسی‌ چشمی شبیه به یک ذره‌بین عمل می‌کند و تصاویر به دست آمده از عدسی شیئی را بزرگ‌تر کرده و به شکل مستقیم در می‌آورد.
صفحه گردان (Revolver): صفحه گردان حاوی عدسی‌های شیئی است که برای تغییر بزرگنمایی در زمان  مشاهده جسم می‌توان با استفاده از همین صفحه گردان، عدسی‌ها را تغییر داد.
صفحه قرارگیری نمونه (Stage): به صفحه‌ای گفته می‌شود که نمونه بر روی آن قرار می‌گیرد. در این صفحه اسلاید با پوشش شیشه‌ای به همراه نمونه قرار دارد. صفحه قرارگیری نمونه قابلیت جابجایی (چرخش) دارد و می‌توان با آن هر بخش از نمونه را که مورد نظر باشد، به زیر میکروسکوپ آورد و تحت بررسی قرار داد.
پیچ تنظیم حرکات: با این پیچ‌ها می‌توان فاصله بین عدسی شیئی و نمونه را به گونه‌ای تنظیم کرد که به یک تصویر واضح دست پیدا کرد.